10 dingen die we van dieren kunnen leren

1. Scharrelen als een kip of varken

Varkens zijn echte bosdieren en wroeten graag naar eten in de aarde. Kippen scharrelen het liefst de hele dag hun kostje bij elkaar. Het houdt ze gezond – want: veel beweging – en het zorgt ervoor dat je rechtstreeks van de grond eet. Ja… daar kunnen we een voorbeeld aan nemen. Leg een moestuin aan, zorg voor je eigen (onbespoten!) eten. Het scheelt geld, is mindful én zorgt er ook nog eens voor dat je actief bezig bent in de buitenlucht. En een paar wortels of tomaatjes kweken, is echt zo moeilijk niet.

2. Herkauwen als een koe

We zijn druk en eten snel onderweg een broodje. We moeten nog sporten, dus even ‘hap, slik’, die avondmaaltijd weg. Of we denken simpelweg niet na over hoe we ons eten opeten. We kunnen wat leren van de koe, die zijn maaltje de hele dag herkauwt. Als je goed kauwt, kun je beter voedingsstoffen opnemen uit je eten. En wie beter kauwt, eet minder snel en vaak ook minder. Je hongergevoel wordt dan geremd omdat je hersenen door het vele kauwen de tijd krijgen om te registreren dat je voedsel binnenkrijgt, aldus voedingswetenschapper Guido Camps tegen Quest. Door goed te kauwen, ervaar je volgens hem ook nog eens meer smaak. Win-win-win.

3. Soezen als een kat

In 2020 hadden 1,2 miljoen Nederlandse werknemers burn-outklachten, volgens TNO Vandaag. 1,2 miljoen! Een hele hoop mensen hebben moeite om de druk op hun schouders te dragen in deze veeleisende maatschappij. Wat dat betreft kunnen we wel iets leren van katten: heerlijk soezend in het middagzonnetje achter het raam. Of juist verstopt op een plekje op zolder of achter in een kast. Uitgestrekt liggen ze daar heerlijk te spinnen, urenlang. Af en toe een oogje openend om te zien of de wereld er nog steeds hetzelfde uitziet (ja - en dan het oogje weer dicht). Het zou goed zijn om af en toe een voorbeeld te nemen aan die kat. Even helemaal niks, behalve soezend in een zonnetje en de batterij weer opladen.

4. Traag leven als de bultrugwalvis

Veel langlevende diersoorten zijn traag, zoals de walvis en de schildpad. Dat zei verouderingsexpert David van Bodegom in de Volkskrant, en volgens hem geldt hetzelfde voor mensen. Trager leven resulteert in langer leven. Mensen met een tragere schildklier leven volgens onderzoek langer, en bij mensen met een langzame stofwisseling slijt het lichaam minder snel. Ook vertelde David van Bodegom in de Volskrant over wrede onderzoeken met bijen en valken: ‘Als je bijen harder laat werken door ze loden gewichtjes om te hangen, gaan ze eerder dood omdat ze versleten zijn. Tijdens een experiment met valken pakten onderzoekers hun eieren af, waardoor de valken extra eieren gingen leggen. Vervolgens werden alle eieren teruggelegd. De valken vlogen af en aan om al hun jongen te voeden en stierven vroegtijdig omdat ze zo hard moesten werken. Je moet voldoende bewegen, dat staat buiten kijf, maar we moeten niet rennen als een luipaard. We zijn gemaakt om te scharrelen.’

5. Focussen als een tijger

Je kent het beeld wel: in de verte een prooi, een tijger wacht af in het hoge gras. Zijn ogen op het prooidier. Pootje voor pootje komt hij geruisloos dichterbij. Hij sluipt, en is zo geconcentreerd dat alle spieren in zijn lijf zijn aangespannen. Hij wacht rustig af tot het juist moment… en slaat toe. Hij heeft beet.

Oké, dit is niet het meest diervriendelijke voorbeeld om van te leren. Maar voor dat natuurlijke instinct zet de tijger wel een bewonderenswaardige eigenschap in: focus. Hoe vaak werk jij full focus aan iets dat je moet doen? Dat je je nergens door laat afleiden, tot je bent geslaagd? Net als voor de tijger kost het je wellicht flink wat energie, maar dan heb je ook wat. Ga zitten, werk gefocust en maak je dromen waar.

6. Enthousiast zijn als een hond

Of het nu gaat om een paar weken oude puppy of een oude, wankelende hond met staar: honden zijn enthousiast. Het staartje gaat de lucht in, kwispelt snel heen en weer, er klinkt een vrolijk geblaf of enthousiast gehijg. Gooi met een balletje, een stok of daag een hond uit voor een spelletje en… ongeacht de leeftijd leeft de trouwe viervoeter op en gaat hij erin mee. Jaloersmakend, gewoon. Laten we onze honden als voorbeeld nemen en vooral heel veel plezier maken in het leven.

7. Navigeren als een trekvogel

Stel je voor: je bent pasgeboren. Je bent met je moeder één keer naar Zuid-Afrika geweest, en moet een jaar daarna zonder Google Maps precies op dezelfde plek belanden. Onmogelijk? Niet voor trekvogels. Het is een heel bijzonder fenomeen: de dieren worden geboren, trekken in een winter- of zomerseizoen naar heel andere oorden, en komen het jaar daarna gewoon weer terug op de plek waar ze werden geboren. Zonder hulpmiddelen, alleen met een intern kompas (ze schijnen dit op zicht te doen). Hoe knap is dat? Helaas kunnen we dit niet daadwerkelijk van ze leren (al zouden we het graag willen), maar we kunnen ons er wel door laten inspireren. Trek erop uit, neem eens een andere route naar werk of de sportschool om uit je sleur te komen of overwinter eens op een andere plek.

8. Samenwerken als een zilverreiger en een waterbuffel

Misschien heb je er weleens een plaatje van gezien: een stoïcijnse waterbuffel met zo’n witte vogel op zijn rug. Een grappig contrast - het zijn twee totaal verschillende diersoorten - maar ze kunnen heel goed samenwerken. Zilverreigers liften mee op de ruggen van waterbuffels, zodat zij de insecten van de bosjes af kunnen eten als de waterbuffels gaan grazen en niet te veel moeite hoeven te doen om aan voedsel te komen. En dat komt met een wederdienst: de reigers plukken insecten uit de vacht van de buffels, waardoor die lekker schoon blijft. Ideaal, toch? Doen waar je goed in bent, maar wel hulp durven vragen. Heb je ooit een waterbuffel zijn eigen vacht zien schoonmaken? Iets wat voor jou veel moeite kost, heeft een ander in een ommezwaai gedaan!

9. Mindful leven als een aap

We kijken televisie terwijl we eten, checken onze sociale media op de wc, doen de ramen dicht tijdens het tandenpoetsen, bekijken onze mail tijdens vergaderingen en appen tijdens het autorijden (foei!). Terwijl zoveel dingen tegelijkertijd doen heus niet alleen maar voordelig is. Het zorgt ervoor dat je afgeleid bent, je maakt makkelijker fouten, het put je zowel mentaal als fysiek uit en kan tot flinke stress leiden. Oftewel: we zouden wat meer mindful moeten leven. Net zoals apen dat doen: die zitten soms urenlang op een rots in de vacht van een andere aap te plukken. En in situaties van stress of spanning doen ze dat nog ietsje meer. Jezelf met volledige aandacht op één taak storten is rustgevend, en op de lange termijn nog effectiever ook.  

10. Jezelf accepteren zoals dieren dat doen

Ooit een tijger gezien die zijn haren beter in model bracht omdat hij onzeker was tegenover een andere tijger? Een olifant zijn slurf zien wassen omdat hij bang is wat anderen wel niet denken van zijn modderslurf? Of een hond beschaamd aan de achterkant van een andere hond zien snuffelen – omdat dat toch wel een beetje gek is om te doen? Nee! Voor zover we weten maken dieren zich niet druk om wat anderen van hen vinden. Sommige dieren hebben sterke familiebanden of leven in sociale groepen samen, maar een dier maakt zich er niet druk om of ‘de buurvrouw’ hem of haar te dik vindt, te egoïstisch of niet knap genoeg… En dat zelfvertrouwen maakt ieders leven een stukje makkelijker.

Ook handig, maar nét iets moeilijk om te leren: slapen met één hersenhelft tegelijkertijd zoals een dolfijn. Meer weten? Klik hieronder voor 10 dolfijnenfeitjes.

Meer dierenweetjes