8x dierenleedvermaak in Europa

Wilde dieren zien we het liefste in het wild. Helaas lijden er wereldwijd tot wel 550.000 dieren dagelijks voor het vermaak van toeristen. Denk aan ritjes op olifanten, selfies met koala’s en zwemmen met dolfijnen. Dit soort activiteiten, die worden verkocht als een ‘gezellig uitje’, zijn een ware nachtmerrie voor dieren.

Veel van dit soort attracties worden aangeboden in verre (vakantie)oorden, zoals Azië, Afrika of Zuid-Amerika. Maar óók in Europa bestaat er dierenleedvermaak. We geven acht voorbeelden.

1. Olifanten rijden

Wacht even – olifanten in Europa? Ja, je leest het goed. Tussen Hamburg en Berlijn ligt Elefantenhof Platschow, een heus olifantenpark. Je oren klapperen gegarandeerd als je hoort wat hier wordt aangeboden: toeristen kunnen olifanten berijden, voeren, wassen en aanraken. Ze kunnen met de olifanten touwtrekken, voetballen of springtouwen, er zijn shows waarin de dieren trucjes moet doen, en in de winter trekken de olifanten toeristen rond op sleetjes. Het park zet zichzelf in de markt als dierenliefhebbers die de olifanten – en andere dieren zoals zeeleeuwen, kamelen en lama’s – liefdevol verzorgen én alle ruimte geven die ze nodig hebben. De waarheid is dat olifanten enorm lijden onder onnatuurlijke leefomstandigheden als toeristische attractie, met te krappe verblijven en gedwongen contact met toeristen. Trap er dus niet in, en blijf op diervriendelijke afstand van deze bijzondere dieren. 

2. Op de foto met tijger Noa

Nog zo’n schokkend voorbeeld van greenwashing en dierenleed: een fotoshoot met tijger Noa. In het Spaanse wildpark Fauna y Acción worden wilde dieren ingezet als foto-accessoire. Noa wordt aangeprezen als de ster van het park, zolang de bezoekers haar aaien, voeden en ‘aardig tegen haar zijn’. Sowieso zijn de beweegreden van dit park wat dubieus; zo is het een centrum voor de bescherming van wilde dieren, maar lenen ze ook dieren uit voor film- en televisieproducties. Wij zijn fel tegen de inzet van wilde dieren als fotoprops. Elk contact met mensen is onnatuurlijk, en vaak gaat er een wrede training of isolatie aan vooraf. Laten we hopen dat toeristen hier van wegblijven, en Noa net als wij een wild leven gunnen in de natuur.

3. Circussen met tijgers en leeuwen

Een leeuw die in een circustent door een brandende hoepel springt: het lijkt iets uit een ver, héél ver verleden. In de meeste landen in Europa geldt er dan gelukkig ook een verbod voor optredens met wilde dieren voor vermaak. Maar dat is nog niet overal het geval. In Duitsland bijvoorbeeld — slechts één grens van ons verwijderd — moeten er nog steeds wilde dieren in circussen optreden. Volgens onderzoek uit 2021 van Eurogroup for Animals treden er in Duitsland zelfs nog meer dan 150 wilde dieren op in 75 verschillende circussen! Het merendeel van deze dieren zijn grote katachtigen, zoals tijgers en leeuwen. Soms worden bij hen de klauwen op brute wijze verwijderd. Veel ex-circusdieren hebben verwondingen en gezondheids- en gedragsproblemen. Het is hoog tijd dat dit wrede vermaak ook in Duitsland aan banden wordt gelegd.

4. Zwemmen met dolfijnen

In het wild zwemmen dolfijnen flinke afstanden in de oceaan. In een dolfinarium zijn ze gedoemd tot betonnen bassins met chloorwater, en worden ze ook nog eens getraind om onnatuurlijke trucjes uit te voeren tijdens shows. Voor zo’n dolfijnenshow hoef je niet ver te reizen: Dolfinarium Harderwijk laat wel tien diersoorten zien in hun voorstellingen. En dat is nog niet alles: je mag zelfs het water in om ze aan te raken en met ze op de foto te gaan. Ook in andere landen, zoals Portugal, Malta en Turkije, kun je de dolfijnen aanraken, of zelfs met ze zwemmen. Deze activiteiten zijn erg stressvol voor een dolfijn: contact met mensen is onnatuurlijk en geforceerd gedrag. Het zijn en blijven immers wilde dieren. Een leven in gevangenschap bezorgt dolfijnen onaanvaardbaar veel mentaal en fysiek leed.   

5. Orkashows

Sinds de documentaire Blackfish ligt het Amerikaanse SeaWorld flink onder vuur vanwege de inzet van orka's in shows. Maar ook in Europa is het raak. Het Spaanse Loro Parque op Tenerife is maar wat trots op hun orka's, die er drie keer per dag moeten optreden. En ook nóg dichter bij huis, in Frankrijk, leven er orka’s in gevangenschap die shows moeten opvoeren. Gelukkig geldt er in Frankrijk een verbod op het houden en fokken van dolfijnen en orka’s in gevangenschap, dus is er sprake van een uitdoofbeleid: de parken mogen de huidige dieren houden totdat zij overlijden. Omdat er geen nieuwe dieren bijkomen, zullen er dus uiteindelijk geen dolfijnen en orka’s meer in gevangenschap leven in Frankrijk. Nu Spanje nog, waar dit dierenleed onverminderd doorgaat. Kijktip: de Zembla-uitzending over orka Morgan, die een tijdje in Dolfinarium Harderwijk heeft doorgebracht en nu shows moet uitvoeren op Tenerife.  

6. Schildpadden vasthouden

Het idee van een klein schildpadje in je handpalm spreekt voor veel mensen tot de verbeelding. Maar als je in een reptielenhuis, dierentuin of ander park de kans krijgt om een schildpadje vast te houden, moeten de alarmbellen gaan rinkelen. Vastgehouden worden is een zeer stressvolle ervaring voor de schildpadden, met het risico op een verzwakt immuunsysteem en ziekte als gevolg. Opgelet dus als je in Zuid-Europa bent: vermijd elk contact, en bewonder de schildpadden van een afstandje.

7. Roofvogelshows

Weleens bij zo’n vogelshow geweest waar valken, gieren en uilen over je hoofd door de lucht scheren? Wat je niet ziet is dat die vogels de uren voor en na de show zitten opgesloten, vaak hongerig zijn zodat ze hun kunstjes doen voor een hapje van de baas, en geen ruimte hebben hun natuurlijke gedrag te vertonen. Roofvogels zijn wilde dieren, die behoefte hebben om te vliegen wanneer ze dat willen, te jagen en nesten te bouwen, maar in plaats daarvan zitten de schuwe dieren tussen mensenmassa’s die hen vaak nog kunnen aanraken ook. Roofvogelshows zijn populair in heel Europa, waaronder ons eigen landje… Met de verrekijker deze prachtige dieren aanschouwen in een stukje ruige natuur is een veel diervriendelijker — en spectaculairder — alternatief.

8. Dansberen op straat

Je zou maar even gaan tanken en bij het hoekje van het station ineens een kooi met een beer erin zien. In Roemenië zou dat zomaar eens kunnen gebeuren. Lang was het hier legaal om beren gevangen te houden voor entertainment. Jonge beertjes werden uit het wild gehaald en trucjes geleerd om toeristen te lokken, om te werken als dans- of circusbeer. Inmiddels is het illegaal om beren te houden… Maar het gebeurt nog steeds. Zo kwamen Floortje Dessing en Jasper Doest onlangs nog beer Baloo tegen, die al 23 jaar vastzit in een veel te kleine kooi bij een skiresort. Het goede nieuws is dat er steeds minder beren ter vermaak worden misbruikt, maar het is een pijnlijk voorbeeld van hoe dicht bij huis dierenleedvermaak zich — ook vandaag — afspeelt.

Uit je tegen dierenleedvermaak

Veel reisorganisaties verkopen attracties met wilde dieren. Dat moet stoppen! Help je mee om daar verandering in te brengen? En… hoe diervriendelijk reis je eigenlijk zelf?

Doe de quiz!