Alleen maar verliezers in olifantentoerisme

‘Een mahout is een olifantrijder, -trainer of -houder. Vaak begint een mahout dit werk als jonge jongen in de familie, zodra hij een jonge olifant krijgt toegewezen. Ze blijven hun hele leven met elkaar verbonden.’



Dit is de definitie op Wikipedia van een mahout. Een definitie die overeen zal komen met het romantische beeld dat toeristen hebben bij een mahout, en hun relatie met olifanten. Helaas is de realiteit in de olifantenindustrie heel anders.

Onderzoek naar mahouts

Het idealistische beeld dat Wikipedia schetst van mahouts, kan niet verder afliggen van de waarheid. Dat blijkt uit het onderzoek dat we deden samen met de Chiang Mai University. Universitaire onderzoekers spraken met tweehonderd mahouts die werken in tachtig olifantenparken in Thailand. Het is het eerste uitgebreide onderzoek naar de sociaaleconomische situatie van mahouts in Thailand.

Olifanten in de toeristenindustrie lijden dagelijks. Mahouts houden ze onder controle met bullhooks.

De toeristische industrie groeit nog altijd en daarmee ook de vraag naar olifanten voor vermaak. De traditionele rol van mahouts is daardoor veranderd. Die rol is bij grote olifantenkampen met veel bezoekers overgenomen door ‘gewone’ arbeiders, die niet beschikken over vaardigheden en training. De mahouts zoals Wikipedia ze schetst, bestaan wel. Ik heb ze zelf gezien tijdens een recente reis naar Thailand. Maar zij zijn de uitzondering, niet de regel.

Veel arbeiders in Thailand nemen een baan als mahout , omdat ze geen andere baan kunnen vinden of omdat ze denken dat het een makkelijke baan is. Veel olifanten in deze industrie krijgen daardoor in hun leven wel vier of meer verschillende mahouts op hun rug – en zijn dus zeker niet hun hele leven verbonden aan één mahout.



Risico's voor zowel olifant als mahout

In dit verhaal bestaan geen winnaars, blijkt uit ons onderzoek. Zowel olifanten als mahouts zijn verliezers. Terwijl olifanten onder erbarmelijke omstandigheden leven in deze olifantenkampen en gedwongen met toeristen op hun rug rondlopen, leven mahouts van zeer lage salarissen terwijl ze een baan met hoge risico’s hebben. 



Naast bezorgdheid over olifanten in deze industrie, moet de reisindustrie ook het risico voor mensen – mahouts en toeristen – extreem serieus nemen. Zowel mahouts als toeristen worden in gevaar gebracht door een gebrek aan training. Veel beginnende mahouts krijgen slechts een maand training.

Olifanten in de toeristische industrie leven in gevangenschap onder erbarmelijke omstandigheden.

Waarom dit onderzoek? Het overgrote deel van het onderzoek dat we hebben gedaan, richtte zich op de onacceptabele condities waarin olifanten moeten leven om toeristen te vermaken. Maar, door dit onderzoek krijgen we een beter idee van het leven van mahouts en weten we dat hun rol is verouderd en onduidelijk is. Mahouts spelen een cruciale rol in het welzijn van olifanten in gevangenschap. En ook zijn ze belangrijk bij ons werk om commerciële olifantenkampen te veranderen naar olifantvriendelijke parken.

Olifantvriendelijke parken

In tegenstelling tot olifantenritten en ander vermaak bij olifantenkampen in Thailand, zijn olifantvriendelijke parken beter voor hun olifanten én mensen. Ze motiveren eigenaars van olifantenkampen om beter voor hun olifanten én medewerkers te zorgen. Uit ons onderzoek blijkt dat 65 procent van de mahouts in olifantenkampen vaak of heel vaak een bullhook gebruikt, of een andere stok met scherpe punt, om olifanten tijdens vermaak of ritten onder controle te houden.

In olifantvriendelijke parken worden zulke middelen niet gebruikt; dat is – met noodgevallen als uitzondering – niet nodig. Dat komt doordat toeristen in olifantvriendelijke parken niet in direct contact komen met olifanten. Ze bekijken olifanten, terwijl de dieren vrij zijn om te doen wat ze willen: grazen, rondwandelen, met andere olifanten kletsen en zichzelf in modder dompelen. Ook krijgen mahouts in dit soort parken training hoe ze met olifanten kunnen omgaan zonder ze ergens toe te dwingen.

Een mahout houdt bij BLES de olifanten liefdevol - en op afstand - in de gaten.

We hebben dit in praktijk gezien, op plekken zoals Elephant Valley Thailand, Mahouts Elephants Foundation (MEF) en Boon Lott’s Elephant Sanctuary (BLES). Uit ons rapport Taken for a Ride blijkt dat zij geweldige dingen doen voor olifanten in gevangenschap. Op olifantvriendelijke plekken kunnen toeristen deze majestueuze dieren van een veilige afstand bekijken, terwijl de olifanten echt olifant kunnen zijn en terwijl mahouts ze liefdevol in de gaten houden. OIifanten zijn veel veiliger en gelukkiger als ze niet in direct contact zijn met toeristen, wat het werk ook voor mahouts een stuk veiliger maakt omdat ze geen wrede methodes hoeven te gebruiken om de olifanten ergens toe te dwingen.

World Elephant Day

Terwijl een olifant alleen écht vrij kan zijn in het wild, willen we meer van dit soort parken zien, om het leven van de drieduizend olifanten die momenteel in gevangenschap leven voor het toerisme in Azië, te verbeteren. Als je op een olifant kunt rijden, hem of haar kunt aanraken, of olifanten ziet die kunstjes moeten doen, is de olifant overgeleverd aan wrede trainingsmethodes en leeft het dier in zeer slechte omstandigheden.

Draag je steentje bij aan olifanten en mahouts. Bezoek alleen olifantvriendelijke opvangplekken als je op reis bent – waar je de olifanten van grote afstand kunt bekijken en niet in contact met ze kan komen. Waar ze vrij zijn om olifant te zijn. En deel of like geen foto’s op social media waarop olifanten worden misbruikt ter vermaak.