Dolfijn Vicky: een leven lang als circusartiest

Roger Pettersson, directeur van het Zweedse kantoor van World Animal Protection, heeft al meer dan 30 jaar ervaring op het gebied van dierenwelzijn en -bescherming. De campagne die we op dit moment voeren tegen vermaak met dolfijnen in gevangenschap, is voor hem extra speciaal. Het doet hem namelijk denken aan een van de dolfijnen die hij jaren geleden ontmoette: Vicky.

’Mijn betrokkenheid bij de bescherming van dolfijnen begon in 1987, tijdens mijn zomerbaan in een dierentuin’, vertelt Roger. ‘Ik bleef een maand langer, zodat ik kon onderzoeken hoe het publiek de verschillende delen van de dierentuin ervoeren.’ Zo deed Roger ook onderzoek in het dolfinarium van de dierentuin: de thuisbasis van dolfijn Vicky en andere tuimelaars.

‘Ik moest mij focussen op het publiek, maar door deze baan kon ik ook inzicht te krijgen in de dieren en hun welzijn. Eigenlijk was dat voor mij de belangrijkste reden voor een zomerbaan in de dierentuin.’

Roger vertelt dat Vicky al zeven jaar in de dierentuin woonde voordat hij er kwam werken. Tijdens zijn eerste bezoek aan het dolfinarium zag hij haar. Ze had haar haar hoofd boven het water uitgestoken en keek hem nieuwsgierig aan, iets dat Roger vreemd vond. Al snel werd hem duidelijk dat dit gedrag erg typerend was voor álle dolfijnen in gevangenschap.

Dolfijnen in gevangenschap brengen 80% van de tijd boven water door, terwijl ze in het wild juist 80% onder water doorbrengen. 

‘Een dolfijnentrainer uit de dierentuin vertelde me dat dolfijnen in het wild het grootste deel van de tijd onder water doorbrengen’, vervolgt Roger zijn verhaal. ‘In een dolfinarium is dit juist het tegenovergestelde. In gevangenschap steken ze vaak hun hoofd boven het water uit, omdat er buiten dingen gebeuren en hun leefomgeving onder water kaal en saai is in vergelijking met de open zee.'

Gescheiden van haar familie

Roger begreep uit verhalen van collega’s dat Vicky uit het wild kwam. ‘Vicky werd gevangen voor de kust van Mexico. Het was een traumatische gebeurtenis waarbij ze werd gescheiden van haar familie. Ik was enorm geschrokken toen ik hoorde dat ze uit het wild was gehaald: ik wist dat dolfijnen dingen onthouden, net zoals wij mensen dingen onthouden. Ik wist dat ze haar moeder, haar zussen en andere dolfijnen in de familie zou herinneren en daarnaast niet zou vergeten hoe het was om vrij rond te zwemmen in de zee.

Voor Roger was het dolfinarium een zeer verdrietige plek om te observeren. Hij begon te worstelen met de taak die hij van de dierentuin had gekregen. Steeds als hij aan de dolfijnen dacht, voelde hij zich verdrietig. ‘Ik bleef denken…“Zij horen hier niet, zij hebben deze omgeving niet gekozen.”’ Roger kon er destijds weinig aan veranderen. Tijdens zijn zomerbaan kreeg hij veel inzicht in het gedrag van dolfijnen, hij leerde van de trainers hoe slim en complex de dieren zijn en hoe goed ze getraind kunnen worden doordat ze zo’n uitstekend leervermogen hebben. Roger: ‘Maar waar dat leervermogen werd gepresenteerd als iets handigs, zag ik het niet als iets positiefs. De slimheid van een dolfijn, werkt eigenlijk tegen hem. En deze slimme dieren leren in gevangenschap daarmee alleen maar hoe ze het publiek kunnen entertainen, in ruil voor eten.'

Dolfijnen entertainen het publiek in ruil voor dode vis. 

Levenslang gevangen

Roger vertelt ons: ‘Dolfijnen presteren niet omdat ze dat leuk vinden; ze doen het omdat ze geen ander alternatief hebben. Als je het goed doet, krijg je eten, ‘en anders niet’. Ik geloof dat de mensen die in het dolfinarium werkten echt van de dolfijnen hielden, maar toch hadden de dolfijnen er niet moeten zijn.’ Aan het einde van de zomer had Roger zijn onderzoeksrapport afgerond. Hierin heeft hij de ervaringen en het gedrag van bezoekers vastgelegd, maar daarnaast maakte hij ook opmerkingen over het welzijn van de dieren. Zoals de dolfijnen, maar ook de andere wilde dieren die er gehouden werden. 

‘De managers van de dierentuin waren niet heel blij met het rapport,’ glimlacht hij, ‘maar, ik moest ze erop wijzen dat er geen enkele goede manier is om deze dieren in gevangenschap te houden.’ Na de uitkomsten van het rapport stopte de dierentuin met het houden van de ijsberen en ook de olifantenritten werden geschrapt. Toch nam de dierentuin geen afscheid van de dolfijnen: het dolfinarium bleef. Roger vervolgt: ‘De dolfijnen hebben sindsdien wel betere leefomstandigheden gekregen, maar dat neemt niet weg dat deze wilde dieren nog steeds in gevangenschap moeten leven.'

Vicky is tijdens haar leven in deze dierentuin bevallen van tenminste vijf jongen; vier daarvan overleden voordat zij zelf overleed. Dit illustreert het feit dat 14% van de in gevangenschap geboren dolfijnen niet ouder worden dan een maand.

Triest genoeg, is Vicky in 2015 overleden. Roger: ‘Toen ik hoorde van Vicky’s overlijden, was ik verdrietig en opgelucht tegelijk. Opgelucht, omdat ze na 36 jaar niet meer in een krap bassin hoefde te leven. En verdrietig, omdat ik wist dat Vicky slechts één dolfijn was in die enorme toeristische industrie, en dat andere dolfijnen direct haar plek zouden innemen om het publiek te vermaken.’ Het maakt Roger extra vastberaden: ‘Dit is precies waarom ik trots ben op onze campagne zodat we het vreselijke lijden van duizenden dolfijnen kunnen beëindigen.’

Dolfijnen doen geen trucs omdat ze het leuk vinden, ze vervullen een baan. 

Jij kunt helpen

Kom samen met ons in actie, zodat we dolfijnen zoals Vicky kunnen redden van het verschrikkelijke leed dat de dolfijnenindustrie veroorzaakt. Teken de petitie: roep reisorganisaties op te stoppen met de kaartverkoop van dolfijnenattracties.

Teken de petitie!