Een toekomst zonder kooien: hoe ziet dat eruit?

Half april vond in Brussel de hoorzitting van het Stop de Kooien burgerinitiatief plaats. De intenties van de Europese Commissie zijn veelbelovend, en ook de aanwezige Europarlementariërs zijn overwegend voor een ban op kooihuisvesting. Over enige tijd komt de Europese Commissie met een formele reactie. Een Europees verbod op kooien kan een mooie eerste stap zijn op weg naar een wereld waarin wreedheden tegen dieren niet meer bestaan. Maar waarom is een kooienvrij systeem nodig, en hoe ziet dat er eigenlijk uit?

Recent onderzochten zowel wij als de Universiteit Utrecht de mogelijkheden voor een kooivrij-verblijf voor varkens en kippen. Het rapport van World Animal Protection geeft nog geen opties voor een geheel kooivrij systeem, maar brengt wel concrete voorbeelden van varkenshouderijen die nu al werken met andere systemen, waarbij zeugen niet vast worden gezet in een kooi gedurende dracht en na de bevalling, maar meer bewegingsruimte krijgen en hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen.

Scharrelkippen op de boerderij van het Food Animal Initiative in Wyndham, het Verenigd Koninkrijk.

Verandering is nodig

In de Europese veehouderij leven jaarlijks honderden miljoenen dieren in kooien. Hun hele leven, of een groot deel van hun leven, zitten ze opgesloten voor hun vlees, eieren of om te worden gefokt in de vee-industrie. Zonder daglicht, opgepropt met soortgenoten of juist helemaal alleen. Het dierenleed is schrijnend. Dieren zijn voelende wezens – ze ervaren net als wij emoties als angst en verdriet, en voelen pijn. Als ze niet in de gelegenheid zijn om natuurlijk gedrag te vertonen, raken ze gefrustreerd en gestrest, en gaan ze verstoord gedrag vertonen. Een leven in een krappe kooi is geen leven door een dier – en daarom zijn alternatieven nodig.

Moedervarkens in individuele kooien kunnen tijdens hun zwangerschap niet bewegen, draaien of socializen.

Fladderruimte voor kippen in het Rondeel

In Nederland zitten nog altijd miljoenen kippen opgesloten in krappe, overvolle kooien. Dicht op elkaar gepakt staan ze hun hele leven op draadgaas, komen ze nooit buiten en kunnen ze niet scharrelen of zelfs maar met hun vleugels fladderen. Ze hebben geen enkele ruimte om kip te zijn. Gelukkig mogen legkippen op verschillende veehouderijen in Nederland wél de poten strekken en de vleugels uitslaan.

Zo krijgen kippen in het Rondeel de ruimte om hun natuurlijke gedrag te laten zien, zoals scharrelen, op een zitstok uitrusten en stofbaden nemen. Ze hebben toegang tot een buitengebied met kunstgras, zand en bomen. En in het nachtverblijf vinden de dieren beschutting en zitstokken: een natuurlijke en comfortabele ruimte om te rusten en eieren te leggen. Maar het Rondeel is niet alleen een succes voor de dieren zelf: het heeft bewezen dat een grootschalige productie van eieren kan plaatsvinden zonder het zakelijke succes in gevaar te brengen.

De kuikens van deze boerderij met een hoog welzijn hebben alle ruimte om voor het eerst hun vleugels te slaan.

Groepshuisvesting voor moedervarkens

Ook moedervarkens worden in krappe en barre omstandigheden gehouden. Ze hebben geen ruimte om te ontdekken of om te spelen. De meesten zullen nooit aarde onder hun pootjes voelen: vaak staan ze op betonnen vloeren in kooien die zo smal zijn dat ze zich nauwelijks kunnen omdraaien. Door de stalen stangen kunnen ze maar amper bij hun biggen komen. Een situatie die leidt tot stress, frustratie en verstoord gedrag.

Het leven van varkens in groepshuisvesting ziet er gelukkig veel beter uit. Zij leven met elkaar in een grotere ruimte. Hier kunnen ze naast elkaar liggen, sociaal met elkaar omgaan en vrij rondsnuffelen. Soms wroeten ze de hele dag met hun neus in modderpoelen of de bergen stro. Af en toe eten ze er wat van. En er zijn individuele hutten beschikbaar waar de moedervarkens kunnen nestelen en biggen kunnen werpen. Ook hier is herhaaldelijk aangetoond dat goed beheerde groepshuisvesting een gelijkwaardige of betere productie kan opleveren.

Deze varkens in een groepshuisvesting genieten van het rollen door de modder.

Op naar een kooivrije toekomst – help je mee?

De mogelijkheden zijn er, maar er is nog een lange weg te gaan. Zo moet er onder andere meer bewustwording komen, zodat veehouders inzien dat verandering leidt tot een meerwaarde van hun producten, en zodat consumenten bereid zijn om een beetje meer voor die producten te betalen. We hopen dat de uitspraak van de Europese Commissie hieraan zal bijdragen.

Burgerinitiatief Stop de Kooien was een eerste stap naar een beter dierenwelzijn voor dieren in Europa. Hopelijk wordt hierdoor gebruik van kooien binnenkort verboden. Om daar een schepje bovenop te doen, zijn we in coalitieverband met Eurogroup for Animals alweer een nieuwe actie gestart. Omdat de Europese Commissie dit jaar zijn richtlijnen en wetgeving voor dieren in de vee-industrie gaat herzien, is er een unieke kans om onze stem te laten horen als dierenwelzijnsorganisaties. Wil je ook meehelpen? Teken de petitie!

28/04/2021