Hoe we massaal in dierenleed op reis trappen 

Dieronvriendelijke opvangplekken 

Een diervriendelijke opvangplek bezoeken voor wilde dieren lijkt natuurlijk een goed idee. Maar vergis je niet: niet alle plekken die zich ‘sanctuary’ of ‘opvang’ noemen, zijn ook daadwerkelijk diervriendelijk! Er zijn natuurlijk veel goede opvangplekken, maar er zijn er helaas ook genoeg waar het om winst draait, en niet om de dieren. Zo zijn er plekken die zeggen dat ze dieren uit de toeristenindustrie, houtkap of mishandelde dieren een beter leven geven, maar dat is lang niet altijd het geval. Soms zijn dit winstgevende organisaties die dieren fokken in gevangenschap en toeristen trekken onder het mom van dierenwelzijn. Je denkt dus dat je een goede plek steunt, terwijl dit helemaal niet zo is. Een belangrijke richtlijn hiervoor is: als je dieren mag knuffelen, aanraken of ermee kan wandelen schuilt er altijd dierenleed achter.  

Gelukkig zijn er ook genoeg diervriendelijke opvangplekken die je als toerist kunt bezoeken; kijk van tevoren op de website en zoek reviews op met foto’s. Bij een goede opvang mogen dieren zichzelf zijn, zonder interactie met mensen en wordt er niet met ze gefokt. Bezoekers mogen daar alleen vanaf een gepaste afstand de dieren aanschouwen. Lees hier waar je een goede opvangplek aan herkent. 

Zogenaamd geredde dieren 

Niet alleen foute opvangplekken doen zich anders voor dan dat ze zijn. Veel locaties die attracties met wilde dieren aanbieden, weten het publiek te verleiden met mooie praatjes. Ze zeggen bijvoorbeeld dat de dieren gewend zijn aan mensen, dat ze het leuk vinden, of dat dieren vanwege gevaren niet meer in het wild kunnen leven. Zo is er een dolfijnenpark op Bali dat dolfijnen heeft ‘gered’ van de vervuilde zee...  Ze gebruiken dit als excuus om mensen te entertainen met dieren in gevangenschap en daar geld aan te verdienen. Bedrijven zoals SeaWorld adverteren daarnaast met hun reddingsacties, terwijl ze zelf tegelijkertijd veel dierenleed veroorzaken. Zo wordt er gefokt met dolfijnen en moeten verschillende walvisachtigen shows opvoeren en trucjes doen voor publiek. Ze greenwashen hun dierenleed door te zeggen dat ze ‘ook nog iets goeds doen’ voor dieren.  
 

Eco-experience 

Als je op een verantwoorde manier dieren wilt bekijken, denk je al gauw aan dieren spotten in het wild. En terecht: dit is natuurlijk de allerleukste manier om wilde dieren te zien op reis! Helaas zit er soms toch een addertje onder het gras, want ook op deze behoefte wordt soms slim ingespeeld door bedrijven die ‘wildexcursies’ of boottochten aanbieden. Hoe meer toeristen zij trekken, hoe meer geld ze natuurlijk verdienen. Wilde dieren worden bij dit soort activiteiten opgejaagd met boten of gelokt met voer, zodat er een grotere kans is om ze te zien. Want dat is wat de toerist wil zien, en waar hij voor betaalt... 

Een goede organisatie houdt altijd een gepaste afstand van de dieren. Ook drijven ze geen groepen met dieren uit elkaar, worden dieren niet opgejaagd of achternagezeten en is er een maximaal aantal boten of jeeps beschikbaar. Daarnaast blijf je natuurlijk altijd aan boord van de boot of de jeep. Tenslotte geeft een goede organisatie nooit garantie dat je alle dieren te zien krijgt; dan heb je wél garantie dat hun natuurlijke gedrag niet wordt verstoord – en kun je met een gerust hart genieten. 

'Educatieve’ dierenattracties 

Veel organisaties met dierenleedvermaak claimen heel leerzaam te zijn. Zo biedt het Dolfinarium in Harderwijk ‘educatieve’ dolfijnenshows aan. Maar is het educatief als een dolfijn salto’s doet in ruil voor dode vis, wat totaal geen natuurlijk gedrag is? Dit geldt ook voor andere vormen van dierenleedvermaak. Het enige wat we hiervan leren is dat het prima is om de vrijheid van wilde dieren af te nemen, en ze trucjes te laten doen voor menselijk vermaak. Het fenomeen is wijdverspreid. Overal ter wereld vind je parken die schermen met termen als ‘elephant education show’ en dierentuinen vol dierenleedvermaak, ‘waar je kan leren over het gedrag van vele exotische dieren’. Trap niet in deze claims. Dieren bewonderen in hun natuurlijke omgeving is het meest educatieve dat je een kind kunt geven, maar ook boeken en documentaires bieden volop interessante dierenlessen.  

Conservation: het woord dat bijna alles goedpraat 

Nog zo'n lastige term die vaak wordt gebruikt en waar je bijna in gaat geloven: conservation. Veel parken misleiden toeristen met het feit dat zij doen aan ‘soortbehoud’. Het is bekend dat het niet goed gaat met veel diersoorten op onze planeet, en daar spelen sommige parken slim op in. Door de term ‘conservation’ te gebruiken, praten ze het goed dat ze dieren gebruiken om winst te maken. Er zijn parken die er prachtig uitzien, ruimtelijk zijn en waar je echt een goed gevoel van krijgt. Maar dan komt de term conservation om de hoek. Zeer waarschijnlijk wordt er dan gefokt met de dieren in het park, zogenaamd voor het behoud van die diersoort. Maar deze dieren keren nooit meer terug in het wild en het fokken draagt dus niks bij aan wilde populaties. Ze zijn gefokt in gevangenschap om hun leven lang toeristen te trekken. Van olifantenparken, tot leeuwenfarms en dolfinaria... het is soms lastig om te zien of een locatie diervriendelijk verantwoord is, of niet. Maar als ze een ‘breeding programme’ hebben, is het zeer waarschijnlijk foute boel.   

Onderzoeksprojecten door vrijwilligers: het lijkt zo mooi... 

Vrijwilligerswerk met dieren lijkt een win-winsituatie: je bent goed bezig voor de dieren én je doet leuk werk op een bijzondere bestemming. Toch is het vaak genoeg foute boel: als je kan knuffelen of wandelen met de dieren is het géén diervriendelijke plek. Ook onze World Animal Protection-collega Femke is hier vroeger door misleid. Vaak zeggen dit soort plekken dat ze onderzoek doen naar de diersoort, maar als een dier geen natuurlijk gedrag mag vertonen, kan er ook niets op een betrouwbare manier onderzocht worden. Dit soort plekken fokken vaak met wilde dieren, en bieden interacties aan.  

Ook is het belangrijk om te checken waar je eventuele vrijwilligersbijdrage naartoe gaat. Bij een goede locatie wordt de opbrengst in financiering of dierenwelzijn gestoken, en niet in de zak van de eigenaar. Als hier vaag of onduidelijk over wordt gedaan, is het vaak een slecht teken. Bij een ondiervriendelijke plek ben je eigenlijk gewoon een toerist: je mag tegen betaling bijdragen aan dierenleedvermaak.  

Als je op een verantwoorde manier vrijwilligerswerk wilt doen, doe dan altijd je research en lees eerlijke reviews. In Nederland kun je je aanmelden als vrijwilliger bij de Dierenbescherming. Bijvoorbeeld als medewerker in een opvang, een dierenasiel, of op de dierenambulance.  

Reisorganisaties die dierenleedvermaak aanbieden 

Volgens ons onderzoek wil 68% van de toeristen reisorganisaties die dierenleed aanbieden vermijden, en 84% van hen vindt dat reisorganisaties verantwoordelijk zijn voor het voorkomen van dierenleed. Toch bieden veel organisaties helaas nog steeds dierenleedvermaak aan. Reizigers gaan vaak uit van de expertise van een reisorganisatie, en denken: ‘Als zij mij deze olifantenexcursie aanbieden, zal het wel goed zijn.’ Bedrijven zoals TUI Group, Groupon, GetYourGuide, Klook en Trip.com dragen allemaal bij aan dierenleed. Ze verkopen tickets voor een breed scala aan wrede attracties. Van olifanten wassen-excursies tot SeaWorld..  

Er zijn gelukkig ook organisaties met een hart voor dieren. Corendon, Booking.com, Airbnb en Expedia bieden geen dierenleed aan. Ook proberen ze hun klanten altijd te overtuigen om te kiezen voor diervriendelijke uitjes. 

Ben jij diervriendelijk op reis?

Doe de quiz!