Hoe zit het met de verhuizing van dolfijnen naar China?

We gaan even terug in de tijd: het is 2021. Dolfinarium Harderwijk nodigt journalisten uit voor een persconferentie met groot nieuws. Het Dolfinarium kondigt aan te willen veranderen naar een ‘moderne dierentuin’. Educatiever, meer ruimte voor dieren en hun natuurlijke gedrag. Dat klinkt als positief nieuws, maar niets is minder waar.

In werkelijkheid bleef onnatuurlijk gedrag gewoon onderdeel van het programma: het park paste de dolfijnenshows aan op aandringen van toenmalig minister Adema, maar schrapte deze niet. Dolfijnenshows zijn per definitie niet educatief; kinderen leren dat het prima is om wilde dieren te gebruiken voor ons vermaak. Na deze aanpassingen werd het Dolfinarium in 2024 nog op de vingers getikt vanwege de fotomomenten met dolfijnen. Deze werden, tegen de afspraken in, nog steeds aangeboden. Gelukkig worden er inmiddels geen foto's meer gemaakt. 

Als ander onderdeel van de aangekondigde koerswijziging wilde het park verschillende dieren verkopen. Acht tuimelaars, twee walrussen en twee zeeleeuwen zouden verhuizen naar Hainan Ocean Paradise, een nieuw attractiepark in China. Volgens het Dolfinarium is dit ter verbetering van het welzijn van de resterende dieren; deze zouden meer ruimte krijgen Voor de dieren die zouden verhuizen betekent het echter niet veel goeds. Uit beelden van het park bleek namelijk dat de dieren in dit dolfinarium worden gebruikt voor shows en kunstjes, waarvan de Nederlandse overheid vindt dat ze niet meer door de beugel kunnen. Daarnaast is de kans groot dat er met de dieren wordt gefokt, wat zorgt voor nóg meer dolfijnen in gevangenschap. Daarom riepen we de overheid op om de verkoop te stoppen.

Vergunning voor dolfijnenverhuizing 

De dolfijnen wonen, inmiddels vier jaar later, nog altijd in Dolfinarium Harderwijk. Om de verhuizing definitief te maken, moet het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur een vergunning geven. Er moet daarnaast worden aangetoond het park in China voldoet aan de Nederlandse dierenwelzijnsnormen. Alleen als beide punten worden goedgekeurd, mogen de dieren worden uitgevoerd naar China. Eerder zorgden Sea Shepherd en House of Animals er al voor dat tenminste één dolfijn niet naar China mocht worden geëxporteerd. De Nederlandse overheid gaf echter al meerdere keren exportvergunningen voor dieren af. Daarom is onze hoop gevestigd op het niet kunnen voldoen aan de dierenwelzijnsnormen in het Chinese pretpark. Oud-minister Adema gaf aan dat deze kans aanwezig is. “Op basis van de informatie die het park nu heeft aangeleverd, ben ik daarvan niet overtuigd”, zei hij eerder in het Algemeen Dagblad.  

Dat weten wij wel zeker! Wij zijn er echter ook niet van overtuigd dat dit uitstel tot afstel leidt. Daarom loopt er ook nog steeds een procedure vanuit ons bij het College van Beroep voor Bedrijfsleven, om te voorkomen dat de dieren in strijd met het Besluit houders van dieren (BHvD) worden verkocht en vervoerd naar China. Volgens dit artikel moeten de dieren in Ocean Paradise onder minimaal dezelfde omstandigheden worden gehouden als in Nederlandse dierentuinen. Het beroepschrift toont met beeldmateriaal aan dat Ocean Paradise meer op een circus of een pretpark lijkt, waar de dieren deelnemen aan shows en kunstjes uitvoeren. Hierdoor wordt het natuurlijke gedrag van de dieren niet gerespecteerd en wordt er onvoldoende rekening gehouden met hun sociale en individuele behoeften. 

De zaak ligt bij het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. Zij wachten op aanvullende informatie vanuit Dolfinarium Harderwijk. Maar is het Dolfinarium nog wel van plan om de twaalf dieren naar Hainan Ocean Paradise te sturen? Inmiddels zijn daar vanuit andere dolfinaria meerdere dolfijnen naar toe gegaan. Of dit park de dieren nog kwijt kan, weten we niet. Er bestaat een kans dat het Dolfinarium daarom op zoek is naar een andere locatie. Openheid wordt er echter niet gegeven. De procedure bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven loopt intussen nog steeds. Er is vooralsnog geen zittingsdatum bekend.

Orka’s uit Marineland in Frankrijk 

Maar niet alleen in Nederland is er sprake van een mogelijke verhuizing van dieren. In Frankrijk sloot recentelijk dolfinarium Marineland. Dit dolfinarium wilde zijn twaalf dolfijnen en zijn twee orka’s, Wikie en Keijo, naar een park in Japan verhuizen. Minister van Energietransitie Agnès Pannier-Runacher verzette zich echter tegen deze deal, vanwege het gebrek aan dierenwelzijnsmaatregelen in het Japanse park. We schreven samen met andere dierenorganisaties een brief naar de Franse minister, met hierin een dringende oproep om de orka’s naar een walvissenreservaat te verhuizen. Geen kunstjes meer, geen interactie, maar een dierwaardig leven voor twee orka’s die in gevangenschap zijn geboren en niet meer terug uitgezet kunnen in het wild. Helaas werd het voorstel om de dieren te verhuizen naar een opvang afgewezen. Hoewel Wikie en Keijo nu waarschijnlijk verhuizen naar Loro Parque, een dolfinarium op Tenerife (waar ook orka Morgan woont), geven we niet op! Samen met onze partners in Frankrijk vechten we hard voor de dolfijnen en orka’s. Die strijd is nog niet gestreden!  

Steeds meer landen nemen maatregelen tegen dolfinaria. Goed nieuws, want daarmee komt een laatste generatie walvisachtigen in gevangenschap steeds dichterbij. Toch bleven dolfinaria jarenlang dieren fokken vanwege het winstoogmerk. Daarom komt de huidige generatie dolfijnen in gevangenschap soms in de knel. 

En waar moeten de dolfijnen dan naartoe? 

Dolfijnen die in gevangenschap zijn geboren, zoals die in Harderwijk, kunnen vaak niet worden uitgezet in het wild. De dieren hebben nooit geleerd om te jagen en te overleven in de oceaan. Toch verdienen de dolfijnen (en andere dieren) een betere, permanente leefomgeving die zo veel mogelijk voldoet aan hun natuurlijke behoeftes. Op termijn verwachten we dat op z’n minst een deel van de dieren kunnen worden overgeplaatst naar een afgezet stuk zee, zoals bij het Griekse eiland Lipsi. Daar waar ze de ruimte hebben om te zwemmen en te duiken, waar ze kunnen jagen en leven in de zee in plaats van kleine chloorbaden. Een plek waar shows en direct contact met bezoekers behoren tot het verleden. 

Wij pleiten wereldwijd voor een gefaseerd einde aan het houden van walvisachtigen in gevangenschap. Een belangrijke eerste stap hierbij is het invoeren van een fokverbod. De tuimelaar, de dolfijnensoort die in het Dolfinarium wordt gehouden, wordt niet met uitsterven bedreigd. Er is dus geen enkele reden om deze dieren te fokken, behalve winst. En hoewel Harderwijk momenteel niet fokt met de dolfijnen, naar eigen zeggen omdat het er voldoende heeft, is er geen garantie dat het dit in de toekomst ook niet zal doen. World Animal Protection heeft onderzocht dat een fokverbod juridisch haalbaar is. Doe jij met ons mee? 

Teken de petitie