ING, Rabobank, ABP en Allianz financieren verwoesting van de Amazone

Dat blijkt uit het nieuwe praktijkonderzoek dat we deden als lid van de Eerlijke Geldwijzer. In het onderzoek, uitgevoerd door Profundo, worden de financiële relaties belicht tussen banken, verzekeraars en pensioenfondsen en 59 hoog-risico-bedrijven. Ontbossing in de Amazone en Cerrado gaat gepaard gaat met mensenrechtenschendingen, klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en grootschalig dierenleed.

Je zou het wellicht niet direct denken, maar ontbossing heeft alles te maken met dierenleed. Onze directeur Dirk-Jan Verdonk legt uit: ‘Wat het rapport mooi laat zien is het directe verband tussen de bosbranden in de Amazone en Cerrado en de massaproductie van plofkippen en turbokoeien. Die kippen en koeien zijn zó doorgefokt dat ze eiwitrijk voer nodig hebben om snel te groeien en veel melk te geven. Eiwitrijk betekent dat er soja aan hun dieet wordt toegevoegd. En samen met rundvleesproductie is sojateelt dé grote motor achter de ontbossing van de Amazone en Cerrado, waar die branden voor worden aangestoken. Doordat die kippen en koeien zo zijn doorgefokt, krijgen ze ook allerlei gezondheids- en welzijnsproblemen. De bosbranden zijn dus niet alleen een ramp voor de wilde dieren die in de natuurgebieden leven, maar hebben dus ook rechtstreeks verband met het massale dierenleed in de wereldwijde vee-industrie.’

Miljarden euro's

Rabobank investeerde maar liefst 4,2 miljard euro in rundvlees- en sojaproducenten en hun belangrijkste afnemers in Brazilië, China en Europa. ING volgt op de voet met leningen ter waarde van 4,1 miljard euro. Pensioenfonds ABP belegt voor 580 miljoen euro en Pensioenfonds Zorg en Welzijn voor 383 miljoen euro. De Duitse verzekeraar Allianz neemt 439 miljoen euro voor haar rekening, verzekeraars NN en Vivat hebben in totaal 161 miljoen euro aan beleggingen. Gelukkig zijn er ook instellingen die het beter doen. Zo zijn er bij De Volksbank en verzekeraars Achmea, CZ, Menzis en VGZ geen financiële relaties gevonden met de onderzochte bedrijven.

Volgens Dirk-Jan Verdonk zijn de uitkomsten alarmerend: ‘De meeste financiële instellingen kunnen niet aantonen dat zij adequaat optreden tegen deze verwoesting. Het rammelt aan alle kanten: van gebrek aan goed beleid tot het uitblijven van een effectieve dialoog met de hoog-risico-bedrijven.’

Maar waar investeren banken, verzekeraars en pensioenfondsen dan precies in? Het meeste geld van de financiële instellingen gaat naar de sojahandelaars Cargill en Louis Dreyfus, gevolgd door het Franse zuivelconcern Danone en de Braziliaanse vleesgigant JBS. Zo leenden de onderzochte banken 2,3 miljard euro aan het omstreden Cargill en belegden pensioenfondsen 32,8 miljoen euro in obligaties van dit bedrijf.

Nu al meer ontbossing en branden

In de eerste helft van dit jaar is er ruim 1200 km² aan natuur ontbost in het Amazonegebied in Brazilië, volgens cijfers van Real Time Deforestation Detection System (DETER). Dat is de helft meer dan in dezelfde periode vorig jaar. In de eerste tien dagen van augustus zijn al 10.000 branden geregistreerd, de slechtste start van het ontbossingsseizoen in tien jaar. Het grootste deel van de Braziliaanse soja-productie vindt zijn weg als veevoer naar kippen, varkens en koeien in de EU en China. Recent berekenden wetenschappers dat zo’n 20% van de door de EU geïmporteerde soja uit deze regio gelinkt kan worden aan (illegale) ontbossing, net als 17% van het geïmporteerde rundvlees.   

De ontbossing heeft enorme impact op het klimaat en biodiversiteit. Wetenschappers waarschuwen dat het Amazonewoud mogelijk binnen twintig jaar zo weinig regen produceert dat het zichzelf niet meer in stand kan houden. Ook leidt ontbossing in de Amazone en Cerrado tot schendingen van mensenrechten en ernstig dierenleed. Wilde dieren komen om in branden of vluchten naar gebieden waar ze niet kunnen overleven. Zo kwamen we vorig jaar ook in actie om wilde dieren te helpen in de Amazone en redden we er onder meer twee babyluiaards.

Door ontbossing en de branden wordt het ecosysteem verstoort, en is het mogelijk dat wilde dieren stedelijke gebieden opzoeken. Het brengt een risico met zich mee: de wilde dieren kunnen ziektes met zich meedragen die van dier op mens kunnen overspringen, zoals Covid-19.

Sommige bedrijven en boeren die bos vrijmaken voor de productie van rundvlees en soja schuwen geen geweld en ontbossing gaat dan gepaard met ernstige mensenrechtenschendingen, zoals landroof of moord.

Dirk-Jan: ‘Banken, verzekeraars en pensioenfondsen moeten hun verantwoordelijkheid nemen om de verwoesting van de Amazone en Cerrado te stoppen en een halt toeroepen aan mensenrechtenschendingen, dierenleed, biodiversiteitsverlies en klimaatverandering. Onze boodschap: stel een gedegen beleid op tegen ontbossing, stop met investeringen in deze sojahandel voor veevoer en investeer in duurzame alternatieven die onze wereld ten goede komen, zoals duurzame landbouw en plantaardige alternatieven voor zuivel en vlees.’

Wat kun jij doen?

Natuurlijk kunnen we jouw hulp goed gebruiken! Je kunt bijvoorbeeld naar je eigen consumptiepatroon kijken en beslissen om minder of geen vlees en zuivel meer te eten en te kiezen voor plantaardige producten.

Ook kun je jouw bank, verzekeraar of pensioenfonds erop aanspreken dat je niet wilt dat zij investeren en beleggen in bedrijven die betrokken zijn bij dierenleed of ontbossing. Je kunt zelf direct een mail naar ze sturen, of je kunt een klacht sturen (of naar een andere bank overstappen) via de Eerlijke Geldwijzer. Je kunt dat doen door via www.eerlijkegeldwijzer.nl te kijken bij 'Bankwijzer', 'Verzekeringswijzer' en 'Pensioenwijzer'. Klik op de score van jouw bank, verzekering of pensioenfonds; dan krijg je de mogelijkheid om een klacht of compliment te verzenden.

Stuur een klacht via de Eerlijke Geldwijzer