Interview: Esther Kef ging naar Turkije om dieren te redden

Heb je altijd liefde voor dieren gehad?
'Als kind had ik al een eigen dierenclub. We haalden koeien uit de sloot, redden schapen die op hun rug waren gevallen, of verzorgden eendjes met een gebroken poot. Uiteindelijk zamelden we ook geld in om voedsel te doneren aan het lokale dierenasiel. We hebben zelfs een zeehond uit Pieterburen geadopteerd.'

Je bent al vroeg begonnen, dus.
'Ik had er eigenlijk mee door moeten gaan, hè? Als volwassene ben ik de zakenwereld ingegaan en de laatste twintig jaar ben ik ondernemer, maar ik zat nooit echt op mijn plek. Vier jaar geleden heb ik een wereldreis gemaakt en heb ik allerlei dieren in het wild gezien. Toen viel het kwartje. Ik ben altijd wel betrokken geweest bij dierenorganisaties, maar na die reis besloot ik mijn hart te volgen en er mijn werk van te maken.'

Hoe kwam je op het idee voor Animal Heroes?
'Na mijn reis ben ik bij een dierenbeschermingsorganisatie gaan werken. Toen de oorlog in Oekraïne uitbrak, was ik er ter plaatse en zag ik mensen die met risico voor eigen leven voor dieren bleven zorgen. Mensen zonder eten, zonder elektriciteit, midden in gebieden die bezet waren door de Russen. Ze konden weggaan, maar besloten bewust om achter te blijven en in deze moeilijke situatie voor hun dieren te blijven zorgen. Ik was erg door hen geraakt. Hun moed, hun positiviteit, hun doorzettingsvermogen… Van grote asielen met drieduizend honden tot een vrouw in een klein huisje met veertig achtergebleven katten. Ik kon die dierenhelden niet meer loslaten. Ik wil hen steunen, en een welverdiend podium geven.'

Je was nog maar net begonnen en toen kwam de aardbeving in Turkije.
'Het was een race tegen de klok. Haytap, de lokale organisatie die World Animal Protection steunt met de noodhulpactie, gaf aan dat ze mensen nodig hadden om dieren uit ingestorte gebouwen te redden. Zij hadden een lijst met adressen waar dieren achtergelaten waren. Bijvoorbeeld families die halsoverkop hun huis moesten verlaten, maar hun kat niet konden vinden. Elk uur telde, dus de dag erna zijn we vertrokken.'

Wat trof je daar aan?
'Meteen na aankomst in het rampgebied zijn we in de auto gestapt en naar dieren op zoek gegaan. Het was heel vreemd om al die omgevallen gebouwen te zien. Er waren nergens bewoners meer, het was een spookstad. Het was net alsof we over een filmset reden, alsof ik droomde. En het was heel lastig om te navigeren in een gebied dat volledig in puin ligt. Op de derde dag was er opnieuw een zware aardbeving. Op dat moment waren wij in het veldziekenhuis voor de dieren, waar gelukkig geen gebouwen omheen stonden. Nog geen uur daarvoor waren we op de vijfde verdieping van een gebouw dat al op instorten stond. Als we daar toen waren geweest, denk ik niet dat we het hadden kunnen navertellen.'

Wat voor werk deden jullie precies?
'We zijn meteen met de reddingswerkers meegegaan om dieren te redden, maar na de aardbeving mochten we geen gebouwen meer in. Toen hebben we geholpen om de ziekenhuistent te verplaatsen en de medicijnen te sorteren, zodat alles klaarstond voor de dieren die hulp nodig hadden. Maar ook kattenbakken schoonmaken, honden uitlaten… er was ontzettend veel te doen. We zijn na thuiskomst nog een keer teruggegaan om mee te helpen dieren te redden.'

Hoe red je een dier uit een ingestort gebouw?
'Het is lastig. Er waren veel katten in het gebied, omdat er veel appartementen waren, en die laten zich niet zomaar oppakken. Daarom werkten we met ‘kattenvallen’: metalen boxen met eten erin, waar we de volgende dag katten in vonden. Dat was de minst stressvolle manier voor de dieren. Wat het ook lastig maakte, was dat een gebouw er van de buitenkant goed uit kan zien, maar je binnen iets heel anders aan kan treffen. Dan brak het leger de deur voor ons open en liepen we naar boven, maar was het trappenhuis halverwege ineens weg. In dat soort gevallen regelde Haytap een hijskraan om de dieren van de bovenste verdieping te redden.'

Hoe reageerden de dieren op jullie?
'De meeste katten waren angstig. Als je pech hebt, kruipen ze weg door een gat in de muur. Honden zijn anders, die lopen kwispelend op je af. Maar elk dier reageert anders. Zo was er een hondje dat bij zijn redding heel vrolijk leek, maar zodra we hem in een hok wilde zetten, begon hij hard te janken. Hij was duidelijk getraumatiseerd omdat hij ergens vast had gezeten. We zijn om beurten een uur naast hem gaan zitten, zodat hij rustig bleef.'

Het klinkt als emotioneel zwaar werk.
'Er is veel dood en verderf. Maar ook veel dieren die het wel redden. En elk leven is het waard. Er was een oudere hond in het veldziekenhuis, die de hele dag bij me wilde zitten om te knuffelen. Waarschijnlijk was zijn eigenaar omgekomen bij de aardbeving. Ik denk dat hij het wist, het verdriet stond in zijn ogen. Het brak mijn hart. Ik had hem het liefst mee naar huis willen nemen.'

Wat gebeurt er met de dieren die worden gered?
'De geredde dieren worden naar een opvang gebracht. Als dieren een chip hebben, kunnen de eigenaren worden gezocht. Als ze nog leven. Voor de dieren die niet worden opgehaald, wordt een nieuw thuis gezocht.'

En niet lang na je reis naar Turkije ben je weer naar Oekraïne gegaan. 
'Ja, om in kaart te brengen welke mensen daar hulp nodig hebben om dieren te verzorgen. Daar zag ik dat mensen uitgeput raken, een jaar na de oorlog. Ze hebben niets meer, de levenskosten zijn hoog en de donaties nemen af. Er is geen hulp en er komt ook niets meer, maar ze hebben wel een asiel vol met dieren die ze niet alleen kunnen laten. De wanhoop straalt van hun gezicht.'

Waar ga je de komende tijd dieren helpen?
'Naast Oekraïne zijn we bezig met een ramp in Turkije, waar de bouw van een grote dam voor overstromingen zorgt. Omdat mensen noodgedwongen moeten vluchten, blijven er veel zwerfdieren over. Daarnaast willen we dieren helpen die slachtoffer worden van bosbranden. Dat doe ik dichter bij huis: in Italië, waar ik woon.'

En hoe zit het met je eigen veiligheid?
'De regio die ik heb bezocht in Oekraïne was redelijk stabiel, maar het blijft natuurlijk een oorlogsgebied. Er komen tanks voorbij op de weg, soms gaat er een luchtalarm af. Dat is geen fijn gevoel. Ook voor Turkije hebben we ons goed voorbereid op de veiligheidsrisico's. En dat blijven we doen. We blijven gaan. De dieren hebben nu eenmaal hulp nodig.'

Wil je ook de dieren in Turkije en Oekraïne steunen? Elk bedrag is welkom, en wordt rechtstreeks doorgezet aan de dierenorganisaties ter plaatse.

Help de dieren in Turkije

Help de dieren in Oekraïne