World Animal Protection-medewerker heeft spijt van 'vrijwilligerswerk' met leeuwen

Femke deelt haar verhaal vanwege onze nieuwe actie: #IKDOENIETMEERWILD. Femke: 'Met deze actie willen we bewustwording creëren. Er zijn heel veel mensen die, net als ik, het beste voor hebben met dieren en tóch in het verleden een activiteit met een wild dier hebben ondernomen. Op zo'n moment weet je niet dat er dierenleed achter schuilt; daar kom je later pas achter. Door mijn verhaal te delen, hoop ik anderen te behoeden voor het onbedoeld bijdragen aan dierenleed.'

Samen met twee vriendinnen reisde Femke tijden geleden af naar Afrika voor een project met leeuwen. Ze wilden graag iets betekenen voor wilde dieren en kwamen bij dit vrijwilligersproject van Activity International uit (de reisorganisatie biedt dit project inmiddels niet meer aan). Femke: 'Met woorden als soortbehoud en onderzoek werden we compleet misleid. We dachten dat we iets bijdroegen, en de dieren konden helpen – dat was ons doel geweest bij de keuze om vrijwilligerswerk te doen. Achteraf gezien is niets minder waar.'

Femke met leeuwtje Leigh. (C) Femke van der Veen

Van flesjes tot leeuwenpoep

De vriendinnen werden bij het project ingeroosterd voor diverse 'klussen'. Van dode kippen ophalen, dat als voer diende voor de leeuwen, tot het schoonmaken van de hokken van hyena's – die er ook werden gehouden – en, natuurlijk, de leeuwenwelpen verzorgen. Femke: 'Het verzorgen van de leeuwtjes was natuurlijk destijds het leukste. We mochten de dieren de fles geven en vooral de hele dag met ze knuffelen. Op het moment dat ik daar was, waren er vijf kleine leeuwen. Eén leeuwtje, dat Leigh heette, was het jongste leeuwtje en mijn favoriet. Op gezette tijden kwamen er toeristen langs die tegen betaling met de leeuwtjes op de foto mochten. Dat vonden we niet leuk; de toeristen gaven alleen maar om een gave foto, niet om het dierenwelzijn. Ik zag hoe Leigh keer op keer werd opgepakt en enorm onrustig werd. Het was niet fijn om naar te kijken. Wij werden als vrijwilligers geacht om te helpen en te assisteren bij het maken van foto's.'

Het kleinste leeuwtje: Leigh. (C) Femke van der Veen

Leeuwtje Leigh was zo klein dat hij nog niet zelf naar de wc kon. 'In de natuur blijven de welpen natuurlijk veel langer bij hun moeder. De leeuwin 'stimuleert' de jongen, waardoor ze  hun behoefte kunnen doen. Nu was Leigh afhankelijk van mensen om dat te kunnen, en als dat niet op tijd gebeurde, of niet goed gebeurde, kon dat levensgevaarlijk zijn. Hij zou dan verstopt raken en kunnen overlijden. We waren daar met onervaren vrijwilligers verantwoordelijk voor. Zeker toen we daar iets langer waren, merkte ik dat veel vrijwilligers niet wisten hoe het moest, wat voor nare situaties zorgde.'

Devils en leeuwen om mee te wandelen

De kleine, schattige welpjes groeiden al snel uit tot pubers met scherpe klauwen en tanden. 'Deze puberende leeuwen werden de devils genoemd. De 'baldadige' welpen van een paar maanden', aldus Femke. 'De devils werden in een ander hok gehouden, waar ze aardig wat ruimte hadden om te spelen. Alleen met soortgenoten, want volwassen leeuwen zaten daar niet. Als vrijwilligers waren we er verantwoordelijk voor om hen eten te geven, en we mochten met ze spelen. Ook toeristen werden bij de devils gelaten, soms met een flinke kras tot gevolg.'
 

De devils. (C) Femke van der Veen

'Hoe volwassener de leeuwen worden, hoe gevaarlijker ze natuurlijk zijn. Op een gegeven moment zijn de welpen niet meer 'geschikt' om mensen met ze te laten spelen. Bij het project waar ik was, gingen ze dan weer naar een andere kooi. Ik heb die kooi twee keer gezien toen wij als vrijwilligers met de leeuwen mochten wandelen – een excursie die ook wordt aangeboden aan toeristen. In dat hok zaten enorm veel jongvolwassen leeuwen bij elkaar. Al gewend aan mensen, omdat ze allemaal door mensen waren opgevoed.'

'Echt volwassen leeuwen waren er maar weinig', vertelt Femke. 'Ze vertelden ons dat de leeuwen nooit terug konden naar het wild, maar dat ze bijvoorbeeld aan dierentuinen werden verkocht. Al snel had ik daar mijn twijfels bij: zoveel dierentuinen zijn er toch niet die leeuwen willen kopen? Waar gingen dan al die leeuwen naartoe? Inmiddels weet ik daar meer over. Ik weet nu dat bij dit soort parken, leeuwen uiteindelijk vaak eindigen als jachttrofee of als traditioneel Aziatisch medicijn. Nog altijd hoop ik dat het leeuwtje Leigh, die een speciaal plekje heeft gekregen in mijn hart, niet op die manier is geëindigd. Waarschijnlijk zal ik dat nooit weten.'

Wandelen met de jongvolwassen leeuwen. (C) Femke van der Veen 

Femke met Leigh. (C) Femke van der Veen

'Verschrikkelijk dat ik heb bijgedragen aan dierenleed'

Hoe bijzonder haar ervaring ook was, Femke heeft er enorm spijt van. 'De ervaring heeft voor mij altijd een wrange nasmaak gehad. Hoe fantastisch het ook was om deze dieren van zo dichtbij mee te maken, en met leeuwenwelpjes te knuffelen, ik heb hierdoor bijgedragen aan dierenleed. En dat vind ik verschrikkelijk. Ik wilde iets goeds doen, niet helpen om dieren uit te buiten, want dat is het gewoon. Daarom wil ik anderen heel graag waarschuwen voor toeristische attracties met wilde dieren. Onder geen enkele omstandigheid is direct contact als toerist met een wild dier goed te praten. Natuurlijk bestaan er echt verantwoorde opvangplekken, maar op die plekken zal het contact tussen wilde dieren en mensen juist zo veel mogelijk worden beperkt. Op die plekken wordt er niet gefokt met wilde dieren, want er hoeven geen jonge dieren geboren te worden voor een leven in gevangenschap. Op die plekken worden dieren opgevangen die gewond zijn geraakt in het wild, en verzorgd moeten worden, of dieren die niet meer terug kunnen naar het wild omdat ze bijvoorbeeld als huisdier of toeristische attractie zijn gebruikt. Verantwoorde opvangplekken geven de dieren ruimte, en laten ze zoveel mogelijk met rust, zodat ze echt wild kunnen zijn.'

'Ik hoop dat er zo veel mogelijk mensen meedoen aan #IKDOENIETMEERWILD', vervolgt Femke haar verhaal. 'Ik? Doe in elk geval niet meer wild. Als ik wilde dieren wil zien, dan doe ik dat lekker in het wild. Want dat is veel mooier dan een leeuwenwelpje dat bij zijn moeder is weggehaald voor een leven in gevangenschap. Ik spreek uit ervaring, want ik ben ook op safari geweest. Dan zie je hoe het hoort, hoe het echt moet zijn. 

Doe mee aan #IKDOENIETMEERWILD! Deel jouw ervaring met een wild dier op Facebook en Instagram en laat weten waarom jij dat ook niet meer zou doen. Kijk hier voor meer informatie over de actie:

Ga naar #IKDOENIETMEERWILD

23/06/2021