Geen huisdieren

Wilde dieren: je komt ze liever niet zomaar tegen binnenshuis. Toch zit er vaak genoeg een roodstaartpapegaai in een kooitje in de tuin, of kronkelt er een slang door een terrarium in de woonkamer. Dat is misschien leuk voor het baasje, maar een nachtmerrie voor het dier.

Mensen kopen exotische dieren omdat ze van dieren houden. Dieren brengen veel moois in ons leven, dus het is begrijpelijk dat veel mensen een dier in huis willen nemen. Veel eigenaren van exotische dieren zijn zich echter niet bewust van het leed dat hun dier ondergaat tijdens hun leven in de huiskamer.

Sinds juli 2024 is er een positieflijst voor zoogdieren. Op de lijst staan nog dertig diersoorten die je wel als huisdier mag houden, zoals honden en katten. De dieren die niet op de lijst staan, mag je niet meer kopen als huisdier. Denk aan eekhoorns, egels en vosjes.. Mensen die nog zoogdieren als huisdier hebben die niet op de lijst staan, mogen deze houden totdat ze overlijden. Ook is inmiddels toegezegd dat er een positieflijst voor reptielen komt. Het is nog niet bekend wanneer deze er komt en welke dieren dan nog eventueel gehouden mogen worden. Onafhankelijke experts zullen zich daar straks over gaan buigen.

Op dit moment belanden er nog altijd veel wilde dieren in een huiskamer, die daar niet horen. Denk aan slangen, papegaaien, schildpadden en leguanen. Alleen al in Nederland worden ruim 650.000 reptielen en 4 miljoen zangvogels en papegaaien gehouden. Tussen 2014 en 2019 werden er ruim 83 miljoen levende wilde dieren in Nederland geïmporteerd! Maar of ze nu vanuit het wild zijn gevangen of gekweekt; wilde dieren horen niet in een huiskamer te leven. Waarom niet? We geven je vier redenen.

Maar eerst: wat zijn exotische huisdieren precies?

Een exotisch huisdier is een dier dat van oorsprong niet in Nederland voorkomt en niet is gedomesticeerd. Honden en katten zijn dit wel, waardoor ze over het algemeen goed als huisdier te houden zijn. Exotische dieren zijn echter wilde dieren, die zich niet hebben aangepast aan een leven met mensen. Ze hebben behoeften die alleen in het wild helemaal kunnen worden vervuld. Van het juiste klimaat tot het beste voedsel, en van alle ruimte tot omgang met soortgenoten.

Vier redenen waarom wilde dieren geen huisdieren zijn

1: Dieren lijden onder gevangenschap

Veel exotische huisdieren worden geboren in het wild. Ze worden op jonge leeftijd uit het wild gevangen en verkocht aan handelaren. Vele dieren overlijden nog voordat ze een huiskamer bereiken. En de dieren die de stroperij overleven, worden op gruwelijke wijze vervoerd en verhandeld. Ze worden aan handelaren verkocht en in kleine kratten of doosjes gestopt waarin ze amper kunnen ademen of bewegen. Ook op markten met wilde dieren - waar eigenaren huisdieren kunnen kopen - zijn de omstandigheden slecht. Denk aan opgepropte slangen, gestreste hagedissen en varanen in plastic bamibakjes.

Ook gekweekte exoten zijn niet geschikt voor een leven in een huiskamer. Hun behoeften en instincten zijn nog altijd gelijk aan die van hun soortgenoten in het wild. De dieren zijn eenzaam, verveeld of verwonden zichzelf omdat ze hun natuurlijke gedrag niet kunnen vertonen. Ze ervaren overmatige stress en overlijden vaak vroegtijdig. Bovendien worden sommige diersoorten doorgefokt op bijzondere uiterlijke kenmerken, zoals de ‘smiley python’. Deze ‘designermorphs’ hebben regelmatig te kampen met allerlei welzijnsproblemen.

2: De handel in exotische dieren is een gevaar voor soortbehoud

Stroperij heeft een vernietigend effect op wilde populaties, terwijl veel wilde diersoorten al onder druk staan door het verlies aan leefomgeving. Omdat veel dieren de reis van het wild naar een huiskamer niet overleven, moeten er soms wel tien keer zoveel dieren gevangen worden om één dier als exotisch huisdier te kunnen verkopen. Ook de kweek van exotische huisdieren heeft een negatief effect of populaties in het wild, want er worden nog altijd dieren uit het wild gevangen om inteelt te voorkomen.

3: Exotische dieren kunnen ziektes op de mens overdragen

We hebben het allemaal gemerkt door de coronacrisis: exotische dieren kunnen allerhande ziektes bij zich dragen die ze kunnen overdragen op mensen en dieren. Deze zoönosen vormen een groot risico voor de volksgezondheid. Volgens wetenschappers is wel 75% van de opkomende besmettelijke ziekten zoönotisch van aard, en komt de meerderheid van wilde dieren. Doordat exotische dieren tijdens de handel vaak bij elkaar zitten opgepropt in kleine ruimtes, kunnen ziektes namelijk gemakkelijk overspringen. Mensen die met deze dieren in contact komen, lopen het risico om ook besmet te raken. Bijvoorbeeld met covid-19, salmonella, of SARS.

4: De handel in de wilde dieren zorgt voor problemen in de biodiversiteit

Als exotische huisdieren ontsnappen of worden vrijgelaten in een land waar ze van oorsprong niet voorkomen, kan dat grote gevolgen hebben. De dieren kunnen schade veroorzaken aan natuur en milieu, en inheemse soorten verdrukken. In Nederland komen bijvoorbeeld van oorsprong geen wasbeerhonden voor, maar die leven er nu wel. Dat is een bedreiging voor de flora en fauna. Het beheersen van deze zogeheten invasieve exotische diersoorten kost de Europese Unie jaarlijks 12 miljard euro.

Wat wij doen voor exotische huisdieren

We doen onderzoek om misstanden aan het licht te brengen. Zo vonden we dat Ethiopian Airlines een grote schakel is in de handel van wilde dieren, en maken we undercoverbeelden bij beurzen met wilde dieren.
We maken mensen bewust van het leed dat schuilgaat achter de handel in exotische huisdieren. We hopen dat de publieke opinie verandert en de vraag naar exotische huisdieren afneemt. Neem geen exotisch dier in huis, en als je al een exoot hebt: geef hem of haar het beste leven dat je het dier kunt bieden en zorg er samen met ons voor dat deze dieren tot de laatste generatie exoten behoren die in huiskamers leven.
We zetten druk op bedrijven, overheden en organisaties om ervoor te zorgen dat wilde dieren in het wild blijven. Denk aan luchtvaartorganisatie Ethiopian Airlines, of socialmedia-platformen die filmpjes van exotische huisdieren promoten.
We pleiten actief voor positieflijsten, zowel in Nederland als Europa: lijsten met diersoorten die door iedereen als huisdier, zonder welzijnsproblemen, mogen worden gehouden. Sinds juli 2024 bestaat deze lijst voor zoogdieren, maar dieren als kaaimannen en grijze roodstaartpapegaaien mogen nog altijd worden aangeschaft als huisdier. De minister van LNV start nu met de ontwikkeling van een positieflijst voor reptielen. We hopen op een snelle invoering, ook voor die van amfibieën en vogels. Een korte positieflijst is de meest effectieve maatregel die de overheid kan nemen om de handel in exotische dieren aan banden te leggen!

Wat kun jij doen?

Help mee wilde dieren in het wild te houden!

Deel onze boodschap met familie, vrienden en kennissen. Veel mensen zijn zich niet bewust van het leed achter het houden van exotische huisdieren.
Deel geen video’s waarin wilde dieren als huisdier worden gehouden. Het lijkt zo schattig; video’s van otters, egels en vosjes in huiskamer. Dat is het helaas niet. Stop het verspreiden van deze promotie voor exotische huisdieren, door het niet te delen op sociale media.
Schrijf media aan: als je artikelen ziet over de promotie van exotische huisdieren, vraag dan de afzender het artikel offline te halen. Regelmatig zien we artikelen zoals ‘5 bijzondere huisdieren die jij absoluut wil hebben’, waarin voorbij wordt gegaan aan het welzijn van deze dieren. Hetzelfde geldt voor programma's op tv die het houden van exotische dieren aanmoedigen. Door het aanschrijven van media kunnen we er samen voor zorgen dat wilde dieren niet als huisdieren worden aangeraden.
Adopteer een hond of kat: Als je graag een huisdier wilt, overweeg dan een gedomesticeerd huisdier te adopteren – zoals een kat of hond – in plaats van een exotisch huisdier te kopen. Door niet bij te dragen aan de groeiende vraag naar wilde dieren als huisdier, help je de handel een halt toe te roepen
Steun ons met een gift zodat we zoveel mogelijk mensen, bedrijven, overheden en organisaties bewust kunnen maken van het leed dat schuilgaat achter de handel in exotische huisdieren. Samen maken we er voorgoed een einde aan!